De laatste tijd zijn er steeds vaker berichten dat makelaars ethische grenzen overschrijden. Zo kwamen er alleen al tussen eind maart en begin juni dit jaar meer dan 600 meldingen binnen van consumenten die zich benadeeld voelden bij de aan- of verkoop van een huis. Dat zegt de Vereniging Eigen Huis (VEH) na een analyse van het meldpunt Oneerlijke Biedingspraktijken.

Kopers tegen elkaar uitspelen

Een van de vaker voorkomende klachten is dat makelaars onderling informatie uitwisselen over biedingen, zo kopers tegen elkaar uitspelen en daarmee zeer bewust de prijzen opdrijven. Ook worden nogal eens potentiële kopers die een voorbehoud van financiering maken of die een bouwkundig onderzoek willen uitvoeren de facto in het biedingsproces buitenspel gezet. Een andere klacht is dat mondelinge akkoorden over de koopprijs in de realiteit weinig waard blijken. Het toppunt van de voorbeelden van dubieuze praktijken die de VEH geeft, betreft een makelaar die na een bod van een potentiële koper niet meer reageerde en die enkele maanden later het huis zelf bleek te hebben gekocht en het vervolgens weer snel voor het dubbele verkocht. Een eerlijke en transparante biedingenstrijd is daarmee vaak ver weg voor veel potentiële kopers. De meeste klachten over makelaars komen uit de grote steden: Utrecht, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Haarlem en Amersfoort.

‘Gesloten ons-kent-ons-cultuur’

De VEH heeft niet veel goede woorden over voor de beroepsgroep. En spreekt van een ‘gesloten ons-kent-ons-cultuur’. ‘Van makelaars mag worden verwacht dat de bezichtigings- en biedingsprocedures helder en eerlijk zijn, maar dat is vaak niet het geval’, voegt de VEH er aan toe. De gesloten cultuur leidt ertoe dat makelaars elkaar de woningen en klanten toeschuiven en consumenten essentiële informatie onthouden.

Schemergebied

De VEH wijt de misstanden aan een ‘schrijnend gebrek’ aan regels en duidelijke afspraken over verkoopprocedures. Want tussen wat kan en mag bestaat een flink schemergebied, waarin te veel makelaars hun eigen gang gaan, zo signaleert de vereniging. De machtspositie van cruciale informatievoorsprong was er natuurlijk altijd al, maar in de overspannen woningmarkt komen steeds meer consumenten daar op een nare manier achter.

Scherpere gedragscodes

De VEH wil nu dat minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken in actie te komt. En met de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) afspraken gaat maken om misstanden te voorkomen. Desnoods zou medewerking aan regels en scherpere gedragscodes af moeten worden gedwongen. Op deze wijze zou het bezichtigings- en biedproces veel transparanter en controleerbaarder dienen te worden. De NVM heeft gezegd dat zij de 91 binnengekomen meldingen waarbij een erkende NVM-makelaar is genoemd nader zal bestuderen. Ook wil de vereniging snel met de VEH in overleg.